Grejpfrut to bardzo popularny owoc, który praktycznie przez cały rok dostępny jest w polskich sklepach. Niewielu z nas ma świadomość, że jest on nie tylko smaczny i orzeźwiający, ale również bardzo zdrowy. Jakie wartości odżywcze posiadają grejpfruty? W jaki sposób owoce te wpływają na ludzki organizm? Dlaczego dobrze jest sięgać po grejpfruty na diecie odchudzającej? Czym jest grejpfrut? Mianem grejpfruta określamy wiecznie zieloną roślinę zaliczaną do rodziny rutowatych (a także jej owoce). Najprawdopodobniej grejpfruty są wynikiem połączenia pomarańczy chińskiej z pomarańczą olbrzymią. Drzewo jest w stanie osiągnąć wysokość do piętnastu metrów, jego liście są duże i owalne, ich powierzchnia jest lśniąca. Kwiaty mają barwę białą, mogą występować pojedynczo lub w gronach. Owocem jest natomiast duża (osiągająca do pół kilograma wagi i piętnastu centymetrów średnicy) jagoda. Charakteryzuje się ona słodko-kwaśnym smakiem z wyczuwalnymi nutami goryczy. Barwa jagody jest zmienna – spotkamy owoce jasno-żółte, zielone, pomarańczowe, czy też czerwone. Początkowo grejpfruty uprawiano w rejonach Morza Karaibskiego. Z czasem uprawy te znacznie się rozszerzyły. W tej chwili grejpfruty uprawia się w wielu krajach strefy podzwrotnikowej. Istnieje wiele odmian grejpfrutów. Owoce te znajdują zastosowanie w kuchni, posiadają również właściwości lecznicze (zostały one uznane za najzdrowsze owoce cytrusowe). Grejpfruty mają niski indeks glikemiczny, a dodatkowo zawierają niewiele kalorii, co sprawia, że poleca się je osobom z nadwagą i otyłością. Duże, soczyste jagody grejpfruta zawierają prawie dziewięćdziesiąt procent wody, dzięki czemu doskonale nawadniają organizm. Znajdziemy w nich również wiele cennych substancji odżywczych. Są one bogatym źródłem witaminy C (największe jej ilości znajdziemy w czerwonych i różowych odmianach), witamin A i E, karotenoidów (przede wszystkim beta-karotenu i luteiny). Dostarczają nam ponadto niewielkich ilości witamin z grupy B. W skład tych owoców wchodzą kwasy organiczne – jest to przede wszystkim kwas cytrynowy, a także pewne ilości kwasu jabłkowego. Ilość i jakość minerałów obecnych w owocach grejpfruta jest zależna między innymi od ich odmiany. Zazwyczaj znajduje się w nich sód, wapń, potas, żelazo, czy magnez. W grejpfrutach znajdują się cztery wolne kwasy hydroksycynamonowe: kwas ferulowy (jest on w tych owocach dominujący), a także kwas kawowy, i śladowe ilości kwasu p-kumarowy i kwasu sypinowego. Owoce są bogate w polifenole (naturalne przeciwutleniacze o bardzo silnym działaniu), a także pektyny (są wielocukry, które nie rozpuszczają się w wodzie; choć są one obecne w miąższu grejpfruta, największe ich ilości znajdują się w skórce), które pełnią funkcję błonnika pokarmowego. W składzie grejpfrutów znajdziemy naringinę, czyli glikozyd flawonoidowy, który jest odpowiedzialny za charakterystyczny gorzkawy smak tych owoców. W ludzkim organizmie jest on metabolizowany do naringeniny (jest ona wyjątkowo silnym przeciwutleniaczem). Należy pamiętać, że cenne dla zdrowia związki występują nie tylko w samym miąższu, ale też w białych błonkach, skórce, czy pestkach (które przez większość z nas są wyrzucane). Grejpfrut – wpływ na zdrowie Grejpfruty wyróżniają się działaniem antybakteryjnym, przeciwzapalnym i przeciwgrzybiczym. Dzięki ogromnym ilościom przeciwutleniaczy (w zielonych odmianach grejpfruta znajdziemy ich niemal o jedną czwartą więcej niż w czerwonych), które wychwytują i usuwają z organizmu wolne rodniki, grejpfruty działają przeciwnowotworowo. Ponadto są w stanie opóźniać procesy starzenia się organizmu. Istnieją badania dowodzące, że grejpfruty mogą chronić przed rakiem prostaty, rakiem szyjki macicy, nowotworami pęcherza moczowego, żołądka i jelit. Owoce te wzmacniają naszą odporność, dlatego regularne ich spożywanie sprawia, że mniej chorujemy. Karotenoidy w nich obecne pozytywnie wpływają na kondycję narządu wzroku. Wszystkie odmiany grejpfrutów charakteryzują się niskim indeksem glikemicznym, dlatego są polecane osobom chorującym na cukrzycę (pełnią istotną rolę również w profilaktyce tej poważnej choroby). Mogą one regulować poziom cukru we krwi, a także zwiększać wrażliwość komórek na insulinę. Ze względu na zawartość błonnika regulują one funkcjonowanie układu pokarmowego (poleca się je między innymi w przypadku takich problemów jak zaparcia czy wzdęcia). Mogą one również korzystnie oddziaływać na wątrobę – naringina zawarta w tych owocach wspomaga leczenie zakażenia wirusem typu C (HCV). Ich częste spożywanie pomaga oczyścić organizm z toksyn. Regularnie spożywane grejpfruty obniżają poziom złego cholesterolu we krwi, a także regulują ciśnienie tętnicze. Dzięki temu są w stanie zapobiegać chorobom układu sercowo-naczyniowego. W profilaktyce chorób układu krążenia czerwone grejpfruty okazują się skuteczniejsze niż inne odmiany (prawdopodobnie ze względu na wyższą zawartość karotenoidów). Grejpfruty są bezpieczne i polecane kobietom w ciąży (zwalczają częste w ciąży zaparcia, ze względu na obecność kwasu foliowego mają korzystny wpływ na rozwój płodu), a także kobietom karmiącym piersią (wyjątkiem jest sytuacja, w której występuje alergia na te owoce). Właściwości grejpfrutów są wykorzystywane także w kosmetyce – opóźniają procesy starzenia się skóry, zmniejszają też przebarwienia. Mogą ponadto przyspieszać gojenie się zmian trądzikowych. Zawarte w grejpfrutach olejki eteryczne świetnie sprawdzają się w aromaterapii. Mogą one zmniejszać stres, łagodzić stany lękowe, pomagać w leczeniu bezsenności, zmniejszać bóle migrenowe, a nawet minimalizować objawy PMS. Dzięki zawartości flawonoidów grejpfruty charakteryzują się działaniem moczopędnym. W efekcie będą bardzo pomocne przy chorobach nerek, czy pęcherza moczowego. Częste picie soku z grejpfrutów zmniejsza ryzyko wytworzenia się kamieni nerkowych. Grejpfrut – przeciwwskazania Choć grejpfruty niewątpliwie są najzdrowszymi owocami cytrusowymi, powinniśmy pamiętać, że nie będą odpowiednie dla wszystkich. Jak większość cytrusów mogą one powodować alergie. Co więcej nasilają zgagę. Owoce te są w stanie osłabiać działanie antykoncepcji hormonalnej, wchodzą również w interakcje z wieloma lekami. Bez wiedzy lekarza nie powinniśmy spożywać tych owoców jeśli przyjmujemy leki przeciwalergiczne, leki na HIV i AIDS, leki na bezsenność, zaburzenia lipidowe, a także środki przeciw nadciśnieniu tętniczemu i niedokrwiennej chorobie serca. Trzeba zdawać sobie sprawę, że zaburzenie działania leków może wystąpić nawet po dwudziestu czterech godzinach od momentu spożycia grejpfrutów. Grejpfrut na odchudzanie Grejpfruty należą do owoców, które powinny znaleźć się w menu osoby odchudzającej się. Zawierają one błonnik, który reguluje procesy trawienne, a także zapewnia długotrwałe uczucie sytości. Owoce te składają się przede wszystkim z wody, zawierają też niewiele cukrów. W 100 g grejpfruta znajduje się jedynie 42 kcal. Zawarte w nich substancje przyspieszają oczyszczanie organizmu z toksyn, przyspieszają przemianę materii, mogą nawet ułatwiać spalanie już istniejącej tkanki tłuszczowej. Zawartość potasu sprawia, że owoce te chronią przed zatrzymaniem się wody w organizmie. Tym samym zmniejszają ryzyko pojawienia się obrzęków (typowy problem osób otyłych) i cellulitu wodnego. Zastosowanie grejpfrutów w kuchni Grejpfruty znajdują zastosowanie w kuchni. Można jeść je samodzielnie, z cukrem (jest to popularny zwyczaj, którego jednak nie polecamy osobom z nadwagą), a także stosować jako dodatek do sałatek (grejpfruty dobrze komponują się z serami pleśniowymi), czy deserów. Bardzo popularną praktyką jest wyciskanie z grejpfrutów soku (samodzielnie wyciskany sok jest zdecydowanie zdrowszy niż ten, który znajdziemy na sklepowych półkach). Grejpfrut może być dodatkiem do mięs, a także dań wegetariańskich. Kupując grejpfruty powinniśmy wybierać owoce jędrne, charakteryzujące się intensywnym kolorem. Im są one cięższe, tym więcej soku będą zawierać. Czy wiesz, że: – Do najpopularniejszych odmian grejpfrutów należą: Thompson, Marsh and Duncan, Ruby Red, a także Pink. – Odmiany grejpfruta, które charakteryzują się odpornością na niewielkie przymrozki to: Marsh, Morrison Seedless, czy Golden Special. – W wyniku skrzyżowania grejpfruta z pomarańczą olbrzymią udało się otrzymać owoc o nazwie sweetie. – Skrzyżowanie grejpfruta z mandarynką pozwoliło otrzymać owoc tangelo. – Wszystkie odmiany grejpfrutów mogą być rozmnażane tylko wegetatywnie. – W żadnym wypadku nie powinno się popijać leków sokiem z grejpfruta (ani innych owoców, które są spokrewnione z grejpfrutami). – Jeszcze w XVIII i XIX wieku grejpfruty nazywało się shaddockami. Nazwa ta pochodziła od nazwiska kapitana Jamesa Shaddocka, który to sprowadził, a następnie zadomowił te owoce na wyspie Barbados. – Ekstrakty z pestek grejpfruta działają niszcząco na wiele bakterii i grzybów, mogą ponadto pomagać również w leczeniu wrzodów żołądka. – W sprzyjających warunkach grejpfruty dają plon około trzystu ton z hektara.